Phát triển công nghiệp chế biến nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm chủ lực của Tây Nguyên là chủ đề chính của Hội thảo khoa học cấp quốc gia do Uỷ ban nhân dân tỉnh Đắk Nông, phối hợp cùng Viện Khoa học xã hội Vùng Tây Nguyên tổ chức, diễn ra vào ngày 11 tháng 12 năm 2018 tại Thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông. Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai đã cử đoàn cán bộ tham gia và đóng góp các bài nghiên cứu có giá trị ứng dụng cho Hội thảo.

Tây Nguyên là vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm của cả nước với nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực như cà phê, cao su, hồ tiêu... Tuy nhiên, thực trạng tại vùng Tây Nguyên cho thấy hoạt động sản xuất chế biến và xuất khẩu nông lâm sản còn nhiều hạn chế như thiếu ổn định, hiệu quả thấp và chưa đảm bảo tính bền vững. Vì thế, việc đưa ra các luận cứ khoa học về thực trạng và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm phát triển ngành công nghiệp chế biến tại địa phương là đều cần thiết nhằm giúp phát triển kinh tế Vùng Tây Nguyên trong đó bao hàm kinh tế của từng địa phương. Ban tổ chức cho biết đã nhận được hơn 150 bài nghiên cứu gửi tham gia hội thảo và chắt lọc được hơn 50 bài nghiên cứu có chất lượng để tổ chức Hội thảo. Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai tự hào đóng góp 04 bài nghiên cứu và đều được Ban tổ chức lựa chọn đưa vào Kỷ yếu của Hội thảo.

Ngày 11 tháng 12 năm 2018, nhận lời mời từ Ban tổ chức, Đoàn giảng viên, nghiên cứu viên của trường Đại học Công nghệ Đồng Nai do TS. Đặng Kim Triết – Trưởng Đoàn dẫn đầu, cùng PGS. TS Bùi Trung Hưng – Trưởng phòng Sau đại học và TS. Vũ Thịnh Trường – Trưởng Khoa Kinh tế - Quản trị tham gia báo cáo và trao đổi tại Hội thảo.

Các đại biệu của DNTU tham dự Hội thảo

Trong suốt thời gian trước và sau Hội thảo, các thành viên trong Đoàn đã tranh thủ cơ hội để trao đổi với các nhà khoa học, các nhà quản lý địa phương về những vấn đề cấp thiết trong hoạt động chế biến nông, lâm sản chủ lực tại Vùng Tây Nguyên và những giải pháp khả thi trong đó có cả những khả năng mà Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai với tiềm lực về ứng dụng công nghệ và kinh nghiệm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao có thể tham gia vào việc phát triển kinh tế của các tỉnh thuộc Vùng Tây Nguyên. Cụ thể, bài viết “Những khó khăn trong việc phát triển công nghiệp chế biến các nông sản đặc thù Vùng Tây Nguyên: Tiếp cận từ phía người nông dân” của PGS. TS Bùi Trung Hưng đã phân tích làm rõ thực trạng canh tác và những hạn chế từ phía người nhà sản xuất các nông sản chủ lực của Vùng Tây Nguyên, bao gồm: các doanh nghiệp chế biến và các nông hộ. Kết quả cho thấy các vấn đề cần giải quyết, đó là: Tháo gỡ các khó khăn về cơ chế, chính sách; Nhà nước cần có chính sách kết hợp các doanh nghiệp có công nghệ sản xuất, đào tạo nâng cao trình độ, tay nghề cho nông dân. Các doanh nghiệp cần đầu tư, cập nhật khoa học – kỹ thuật, giống cây trồng, vật nuôi có năng suất cao cho nông dân. Đặc biệt, tác giả nhấn mạnh đến việc xây dựng mối quan hệ giữa nông dân và doanh nghiệp dựa trên nguyên tắc bình đẳng và cùng có lợi, từ đó tháo gỡ các khó khăn, hạn chế trong hoạt động sản xuất các nông sản chủ lực của địa phương.

PGS .TS Bùi Trung Hưng, TS. Đặng Kim Triết (tính từ phái qua)

Ở góc độ đánh giá sự phát triển của một ngành công nghiệp tại địa phương cụ thể, TS. Vũ Thịnh Trường với bài viết “Thực trạng và giải pháp phát triển ngành công nghiệp chế biến nông sản, thực phẩm tỉnh Đắk Nông” đã phân tích thực trạng môi trường kinh doanh của địa phương và kết quả hoạt động của các doanh nghiệp ngành chế biến nông sản, thực phẩm trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. kết quả nghiên cứu cho thấy môi trường kinh doanh của địa phương chưa thuận lợi và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp còn yếu nên khiến ngành chế biến nông sản, thực phẩm khó phát triển. Từ đây, một số khuyến nghị được đề xuất nhằm cải thiện hoạt động của các doanh nghiệp thuộc ngành này trong thời gian tới. 

PGS. TS Bùi Trung Hưng phát biểu tại Hội thảo

Đi sâu vào giải quyết vấn đề liên quan đến sự phát triển của ngành công nghiệp chế biến cà phê tại Huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk của nhóm tác giả ThS. Huỳnh Tấn Nguyên, TS. Nguyễn Hữu Dũng và ThS. Ngô Thị Tuyết Lan. Kết quả nghiên cứu của các tác giả cho thấy có năm nhân tố tác động đến sự phát triển công nghiệp chế biến cà phê trên địa bàn Huyện Krông Pắk, đó là: (1) Hỗ trợ của chính quyền và Hiệp hội cà phê; (2) Cầu thị trường; (3) Vốn hỗ trợ; (4) Dịch vụ hỗ trợ và (5) Thiết bị công nghệ. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đề xuất ba nhóm giải pháp về mặt chính sách: (1) Cải thiện năng lực chế biến cà phê của các cơ sở hiện tại; (2) Quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu cà phê, và (3) Mở rộng thị trường tiêu thụ cà phê. Với các nhóm giải pháp, bài nghiên cứu kỳ vọng sẽ giúp các nhà quản lý nhà nước đưa ra các chính sách cụ thể nhằm giúp ngành chế biến cà phê của địa phương phát triển một cách bền vững.
Với mong muốn đưa các thế mạnh về nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai vào các hoạt động phát triển ngành chế biến các sản phẩm chủ lực của Vùng Tây Nguyên, TS. Đặng Kim Triết và Phạm Hồng Thy đã mang đến Hội thảo bài tham luận “Nghiên cứu khoa học của trường Đại học Công nghệ Đồng Nai và những khả năng góp phần phát triển kinh tế bền vững Vùng Tây Nguyên”. Sau khi phân tích, đánh giá năng lực nghiên cứu khoa học của trường Đại học Công nghệ Đồng Nai trong thời gian qua, nhóm tác giả đã trình bày những kết quả nghiên cứu khoa học có giá trị ứng dụng cao và phù hợp để chuyển giao cho các doanh nghiệp chế biến nông, lâm sản tại Vùng Tây Nguyên. Cuối cùng, tác giả đề xuất một chương trình hành động hợp tác sâu về nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ giữa các địa phương trong Vùng Tây Nguyên và trường Đại học Công nghệ Đồng Nai.
Có thể khẳng định rằng, những kết quả mà Đoàn giảng viên, nghiên cứu viên DNTU thu được từ Hội thảo “Phát triển công nghiệp chế biến nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm chủ lực của Tây Nguyên” là có giá trị. Việc gửi các bài nghiên cứu và tham gia Hội thảo là cơ hội để trường Đại học Công nghệ Đồng Nai xây dựng mối quan hệ với các nhà khoa học có uy tín, các nhà quản lý, các doanh nghiệp. Một điều quan trọng khác, đó là Hội thảo đã mở ra nhiều cơ hội để trường Đại học Công nghệ Đồng Nai tiếp cận được với nhu cầu về thực hiện các đề tài nghiên cứu ứng dụng của các địa phương về hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất các sản phẩm chủ lực, chế tạo các thiết bị máy móc phục vụ sản xuất chế biến nông sản thực phẩm, đào tạo nghề cho nông dân, nguồn nhân lực có chuyên môn về công nghệ thực phẩm, cơ khí chế tạo. Đây đều là những thế mạnh của trường Đại học Công nghệ Đồng Nai. Do vậy, trong thời gian tới, nhà trường sẽ có các chương trình hợp tác cụ thể cho việc nghiên cứu và chuyển giao công nghệ cho các đơn vị trên địa bàn Vùng Tây Nguyên.

 TS. Vũ Thịnh Trường, Khoa Kinh tế - Quản trị.